Regulatory wzrostu roślin

Jakie są regulatory wzrostu roślin?

Regulacja wzrostu roślin to proces, w którym stosuje się różne substancje aktywne. Regulatory wzrostu i rozwoju roślin to naturalne lub syntetyczne hormony roślinne lub związki o podobnym działaniu.

Część z nich przyspiesza wzrost roślin lub ich organów. Do tej grupy należą naturalne auksyny, gibereliny oraz cytokininy.

Z drugiej strony stosuje się je do hamowania wzrostu niektórych organów lub regulacji plonowania np. przez redukcję liczby zawiązków owoców. To tak zwane inhibitory wzrostu roślin czyli retardanty.

Stosowanie regulatorów wzrostu roślin wymaga dokładnego zrozumienia wymagań poszczególnych gatunków roślin, ponieważ nieumiejętne używanie może prowadzić do niepożądanych skutków, takich jak deformacja roślin, wpływająca często na zmniejszenie plonu. W związku z tym, stosowanie regulatorów wzrostu roślin powinno odbywać się w sposób przemyślany i kontrolowany.

Regulatory wzrostu roślin – działanie

Regulator wzrostu wpływa na metabolizm rośliny, kiedy jest stosowany w bardzo małych dawkach. W uprawach zbóż najczęściej stosuje się retardanty, które hamują syntezę giberelin w tkankach. Dzięki temu ograniczony zostaje ograniczony wzrost łodyg, czyli następuje skracanie źdźbła.

Kiedy stosować regulator wzrostu?

By regulator wzrostu zadziałał prawidłowo, musi być zastosowany w odpowiedniej fazie wzrostu roślin. W przypadku zbóż stosuje się je zazwyczaj w początkowej fazie strzelania z źdźbło czyli na pierwsze kolanko. Dla odmiany rzepak najlepiej skracać jesienią, by prawidłowo uformować rozetę liściową i zahamować wzrost łodygi. Na wiosnę zabieg pozwala wyrównać długość pędów bocznych do długości pędu głównego.

Kiedy nie stosować regulatorów wzrostu?

Dla prawidłowego działania regulatora wzrostu na roślinie, musi być on zastosowany nie tylko w odpowiedniej fazie wzrostu ale także w określonych warunkach pogodowych. Rośliny przed skracaniem muszą wykazywać odpowiednią aktywność metaboliczną. Dlatego nie stosuje się regulatorów wzrostu tuż przed przymrozkami i do dwóch dób po ich ustąpieniu, w okresie suszy czy bardzo wysokich temperatur.

Dobór regulatora wzrostu roślin

Regulator wzrostu dobiera się zarówno do gatunku uprawianej rośliny, do fazy jej wzrostu a także do aktualnych warunków pogodowych. Np. trineksapak etylu i chlorek chloromekwatu najlepiej działają w temperaturze 10-15°C, choć ten drugi działa w przedziale temperatur 8°C–25°C. Proheksadion wapnia i chlorek mepikwatu są skuteczne w temperaturze 5–20°C.

Stosowanie regulatorów wzrostu roślin

Regulatory wzrostu roślin pozwalają przede wszystkim na regulację ich wzrostu. Jednakże ich używanie zapobiega także skutkom działania stresów środowiskowych, takich jak duże wahania temperatur, bardzo wysokie lub bardzo niskie temperatury, susza, intensywne nasłonecznienie.

Co zapobiega wyleganiu zbóż?

Wyleganie stanowi duży problem w uprawie zbóż. Można mu zapobiegać stosując racjonalną gospodarkę nawozową czy wybierając odmiany mało podatne na to zjawisko. Jednakże obecnie podstawę stanowią związki hamujące wydłużanie łodyg czyli antywylegacze.

Regulatory wzrostu zbóż

Antywylegacze to często stosowane regulatory wzrostu zbóż. Stosuje się je do regulacji pokroju roślin. Antywylegacz do zboża powoduje skrócenie i usztywnienie źdźbła oraz kolanka rośliny. Dzięki temu następuje nadprodukcja asymilatów. Dzięki temu roślina może je wykorzystać do budowy plonu np. w procesie nalewania ziarna. Dlatego regulatory wzrostu są tak ważne w uprawie pszenicy, jako najważniejszego gospodarczo zboża.

Jaki oprysk na skracanie zboża?

Antywylegacz do zboża zawiera zazwyczaj jeden z syntetycznych związków chemicznych. Może być to np. etefon, trineksapak etylu czy chlorek chloromekwatu. Lepiej wybierać regulatory wzrostu pszenicy i innych zbóż o szerokim zakresie temperatur działania i długim okresie działania. Dlatego ciekawym rozwiązaniem są produkty o zawierające dwa składniki aktywne o odmiennych mechanizmach działania.

Regulatory wzrostu rzepaku

Poza zbożami skracanie często stosuje się w uprawie rzepaku. Antywylegacz w rzepaku stosuje się jesienią przed zimowym spoczynkiem roślin. Zabieg w tym okresie pozwala zwiększyć odporność roślin na przemarzanie m.in. poprzez skrócenie łodygi, pobudzenie wytwarzania pąków bocznych i wzrostu korzenia. Dodatkowo zwiększenie rozety liściowej chroni wierzchołek wzrostu przed mrozem. W okresie wiosennym skracanie rzepaku ozimego hamuje wzrost łodyg, ogranicza jego wyleganie. Ponadto zabieg zwiększa liczbę rozgałęzień i łuszczyn na jednej roślinie.

Co na skracanie rzepaku jesienią?

Skracanie rzepaku w okresie jesiennym zazwyczaj wykonuje się fungicydem o właściwościach regulatora wzrostu. Może to być np. tebukonazol. Do wiosennego skracania rzepaku zazwyczaj używa się chlorku mepikwatu.

Z czym można łączyć regulatory wzrostu?

Regulatory wzrostu roślin można aplikować łącznie z wieloma nawozami płynnymi. Ponadto możliwe jest ich łączenie z niektórymi środkami ochrony roślin, jednakże w tym przypadku należy dokładnie przestrzegać zaleceń dotyczących mieszania składników. Jest to ważne by nie doprowadzić do możliwego uszkodzenia plonu. Fungicydy mogą nasilać działanie regulatorów wzrostu. Ponadto nie można ich łączyć z herbicydami z grup regulatorów wzrostu.