Wybór stanowiska i przygotowanie gleby

Rzepak wymaga gleb żyznych, o uregulowanym pH (najlepiej 6,0–7,2), zasobnych w P, K, Mg i S oraz dobrej strukturze. Unikaj zastoisk wodnych i zagęszczeń – rzepak źle znosi zalewanie i zaskorupienie. Po zbożach zadbaj o dokładne rozdrobnienie słomy oraz wyrównane łoże siewne. Orka lub uprawa pasowa – wybierz technologię, która zachowuje wilgoć i zapewnia równą głębokość siewu.

Termin, gęstość i głębokość siewu

• Termin: w zależności od regionu od drugiej połowy sierpnia do początku września. Celem jest wejście w zimę w fazie 8–10 liści z nisko osadzonym pąkiem.
• Obsada: 40–50 roślin/m² – to kompromis ich równomiernego doświetlenia, niskiego pąka i mocnej szyjki korzeniowej.
• Głębokość: najczęściej 2–3 cm (na glebach lżejszych do 3,5 cm). Ziarno musi być równomiernie przykryte, siewnik skalibrowany pod MTZ.

Dobór odmiany – fundament zimotrwałości i zdrowotności

Wybieraj odmiany o wysokiej zimotrwałości, stabilnym plonowaniu i dobrej zdrowotności (szczególnie w kierunku suchej zgnilizny kapustnych). Kwalifikowany materiał siewny umożliwia precyzyjną normę siewu i wyrównane wschody.

Nawożenie przedsiewne i jesienne

• Fosfor i potas: zastosuj przedsiewnie i wymieszaj z glebą – P stymuluje korzeń i tempo rozwoju, K poprawia gospodarkę wodną i mrozoodporność. Zobacz nasze nawozy
• Siarka i magnez: wspierają wykorzystanie N i fotosyntezę – rozważ siarczan magnezu/siarkę już jesienią.
• Azot jesienią: dawka umiarkowana, dostosowana do stanowiska i przedplonu; nadmiar N = zbyt bujna nać i gorsze hartowanie.
• Mikroelementy: bor, mangan, miedź, molibden i cynk w oprysku dolistnym w fazach 3–6 liści. Zobacz: nawozy dolistne, mikroelementy do rzepaku, adiuwanty i kondycjonery wody.

Jesienna regulacja wzrostu połączona z ochroną fungicydową

Celem regulacji jest obniżenie pąka wierzchołkowego, skrót części nadziemnej i wzmocnienie systemu korzeniowego. Jednocześnie chronimy plantację przed kluczowymi chorobami jesieni: suchą zgnilizną kapustnych (największe znaczenie), szarą pleśnią, czernią krzyżowych, mączniakiem rzekomym oraz coraz częściej cylindrosporiozą i werticiliozą.

W praktyce bardzo dobrze sprawdza się zabieg w fazie 4–6 liści mieszaniną dwóch triazoli:

• tebukonazol – silne działanie grzybobójcze (np. Syrius 250 EW),
• metkonazol – uzupełniające działanie fungicydowe z mocniejszą regulacją łanu (np. Remocco 60 EC / Plexeo 60 EC).

Dobierz dawki do fazy rozwojowej, presji chorób i wigoru plantacji, zawsze zgodnie z etykietą środka. Mieszaniny zbiornikowe łącz z adiuwantem i kondycjonerem wody po pozytywnej próbie słoikowej.

Chwasty jesienią – wygrać startem

Najwyższą skuteczność daje program przedwschodowy/wczesnopowschodowy przeciw miotle, fiołkom, tasznikowi, przytulii i bodziszkowi. Termin i dobór substancji dopasuj do spektrum chwastów i wilgotności gleby. Sprawdź: herbicydy do rzepaku.

Szkodniki jesienne – szybka diagnoza i reakcja

Największe straty jesienią powodują pchełka rzepakowa i śmietka kapuściana, później pojawiają się m.in. chowacz galasówek, tantniś krzyżowiaczek, gnatarz rzepakowiec oraz ślimaki.

• Insektycyd do zabiegu jesiennego: dodaj pyretroid na bazie lambda-cyhalotryny (działanie kontaktowe i żołądkowe), np. TopGun 050 CS.
• Ślimaki: zastosuj Lima Oro 5 GB w dawce 4 kg/ha – granulat z atraktantem, substancja aktywna metaldehyd.

Monitoruj naloty (żółte naczynia, lustracje rzędów), reaguj progiem ekonomicznym szkodliwości, rotuj grupy chemiczne.

Program jesienny rzepaku – szybki schemat

• BBCH 10–12 (wschody–2 liście): herbicyd przed-/wcześnie powschodowy; kontrola wilgotności i skorupy; lustracje ślimaków.
• BBCH 12–14 (3–4 liście): mikroelementy (B + Mn + Cu/Mo/Zn) dolistnie + adiuwant; pierwsze interwencje insektycydowe przy nalotach.
• BBCH 14–16 (4–6 liści): tebukonazol + metkonazol (regulacja + fungicyd) + pyretroid (lambda-cyhalotryna) przy obecności szkodników; kontynuacja mikroelementów.
• BBCH 16–18: korekta mikroelementów, kontrola chwastów wtórnych, ocena pokroju (pąk nisko, szyjka gruba).

Warunki i technika zabiegów – jak uniknąć przypaleń

• Temperatura 8–18°C, rośliny suche, zabieg rano lub wieczorem, bez silnego wiatru.
• Stosuj niskie stężenia i dawki dzielone. Kondycjonuj wodę, kontroluj pH i twardość.
• Zawsze wykonuj próbę słoikową przed mieszaniem i trzymaj się etykiet oraz tabel mieszalności.

Najczęstsze błędy obniżające plon

• Zbyt gęsty siew (>55 roślin/m²) – wybujałe rośliny, wyższe ryzyko chorób.
• Brak jesiennej regulacji – pąk wysoko, słabsza zimotrwałość.
• Pominięcie boru i manganu – gorsze zimowanie i start wiosną.
• Spóźniona reakcja na pchełkę/śmietkę – przerzedzenia łanu.
• Niespójny program herbicydowy – konkurencja chwastów już od jesieni.

FAQ – najczęstsze pytania rolników

Jaka obsada rzepaku jest optymalna jesienią?

Celuj w 40–50 roślin/m². Zapewnia to dobre doświetlenie, niski pąk i mocną szyjkę korzeniową.

Kiedy wykonać regulację i ochronę fungicydową?

Najczęściej w fazie 4–6 liści – mieszanina tebukonazolu i metkonazolu łączy silne działanie grzybobójcze z regulacją pokroju.

Jakie choroby dominują jesienią?

Najgroźniejsza jest sucha zgnilizna kapustnych; pojawiają się też szara pleśń, czerń krzyżowych, mączniak rzekomy, lokalnie cylindrosporioza i werticilioza.

Co dodać do zabiegu na szkodniki?

Pyretroid z lambda-cyhalotrynę (np. TopGun 050 CS) przy stwierdzonych nalotach; monitoruj na bieżąco i rotuj substancje.

Jak ograniczyć szkody od ślimaków?

Rozsyp granulat (np. Lima Oro 5 GB) 4 kg/ha – działa żołądkowo dzięki metaldehydowi i zawartemu atraktantowi.

Jakie mikroelementy podać jesienią?

Priorytetowo bor i mangan, uzupełniająco Cu, Mo, Zn – w 2–3 lżejszych zabiegach z adiuwantem i kondycjonerem wody.