Po co stosowane są adiuwanty?

Adiuwanty to środki poprawiające skuteczność środków ochrony roślin. Występują jako osobne preparaty do samodzielnego zmieszania w opryskiwaczu, ale często są składnikiem gotowego pestycydu. Rolą adiuwantów jest podnoszenie skuteczności wykonywanego zabiegu. Ma to znaczenie szczególnie podczas niekorzystnych warunków podczas oprysku takich jak chłody, susza, deszcz krótko po zabiegu. Pozwalają też na zmniejszenie dawki środka ochrony roślin. Jest to niezwykle istotne, zarówno dla zrównoważonego rolnictwa jak i dla zmniejszenia kosztów zabiegów. Adiuwanty mogą być stosowane z każdą grupą pestycydów, a także z nawozami dolistnymi. 

Podział adiuwantów

Ze względu na sposób działania adiuwanty możemy podzielić na aktywujące i modyfikujące. Główną funkcją wspomagaczy aktywujących jest zwiększenie ilości substancji aktywnej w miejscu działania, czyli wzrost ilości cieczy na powierzchni liścia, co znacznie poprawia wnikanie preparatów przez jego struktury. Natomiast dodatek adiuwantów modyfikujących (np. ograniczających pienienie, zwiewanie kropel, zapobiegających korozji metalowych części opryskiwaczy) ma wpływ na większą dokładność wykonywanego zabiegu ochrony roślin oraz na trwałość używanego sprzętu.

Do grupy adiuwantów aktywujących zaliczamy surfaktanty (substancje powierzchniowo czynne), oleje mineralne, roślinne lub ich pochodne.

Analizując sposób ich działania możemy podzielić je na:

• olejowe (pierwsze adiuwanty na rynku) ich zadaniem jest rozpuszczanie kutikuli roślin przez co łatwiejsze jest wnikanie pestycydu. Należą do nich oleje mineralne (głównie parafinowe) i roślinne (rzepakowe, lniane) oraz poddane procesowi estryfikacji oleje roślinne. 
• surfaktanty zwane też środkami powierzchniowo-czynnymi wykazują właściwości hydrofilowo-lipofilowe. Substancje te obniżają napięcie powierzchniowe cieczy roboczej. Dzięki zastosowaniu tego typu adiuwantów, kropla spadająca podczas aplikacji nie spływa od razu z części zielonej rośliny, lecz rozlewa się po niej.  Zwiększa się przez to zwilżenie rośliny, a tym samym skuteczność wnikania preparatu.
• mineralne - to inaczej sole mineralne oparte przede wszystkim na związkach azotowych, które wykazują działanie aktywująco-modyfikujące. Pełnią one rolę kondycjonera wody (np. siarczan amonowy) ze względu na właściwości unieszkodliwiania antagonistycznych jonów występujących w twardej wodzie, szczególnie jonów magnezu i wapnia, które w skrajnych przypadkach mogą doprowadzić do niemal całkowitego "zablokowania" działania herbicydu (np. glifosatu, 2,4-D). Dodatkowo jon amonowy zawarty w tych nawozach ułatwia wnikanie do komórek roślinnych wielu herbicydów, podnosząc ich skuteczność chwastobójczą.
• wieloskładnikowe - to tak zwana grupa wspomagaczy wielokomponentowych. Działają one kompleksowo, a w przypadku odpowiedniego doboru substancji aktywnej podnoszą skuteczność preparatu w największym stopniu.

Czy warto stosować adiuwanty?

Korzystny wpływ adiuwantów można zaobserwować w warunkach niesprzyjających działaniu środków ochrony roślin takich jak niekorzystny przebieg pogody (niska wilgotność i temperatura powietrza), chwasty będące w zaawansowanych fazach rozwojowych oraz twarda woda użyta do sporządzania cieczy opryskowej. Dlatego dla optymalizacji działania preparatów, a także do mniejszego zużycia środków ochrony roślin, stosowanie adiuwantów jest bardzo trafnym wyborem.