Jesienne nawożenie nalistne rzepaku – klucz do przetrwania zimy i zdrowych plonów

Plon rzepaku ozimego kształtuje się już jesienią. To wtedy roślina przechodzi kluczowe fazy rozwoju, które wpływają na jej zimowanie i potencjał plonotwórczy. Aby zapewnić rzepakowi optymalny start, niezbędne jest odpowiednie odżywianie zarówno makro-, jak i mikroelementami. Odpowiedni rozwój systemu korzeniowego i masy nadziemnej przed zimą jest kluczowy dla przyszłego plonu.

Kluczowe fazy rozwojowe rzepaku jesienią

Jesienią rzepak powinien wykształcić system korzeniowy o odpowiedniej średnicy (0,7–1 cm), głęboko osadzoną szyjkę korzeniową oraz 8-12 dobrze rozwiniętych liści o szerokich blaszkach. Taki rozwój pozwala roślinie na prawidłowe przezimowanie oraz gromadzenie substancji zapasowych w szyjce korzeniowej, które są wykorzystywane wiosną podczas ruszenia wegetacji. Brak odpowiedniego odżywienia jesienią skutkuje mniejszą odpornością roślin na niekorzystne warunki wiosenne, takie jak susza czy chłody, co może prowadzić do znacznych strat plonów.

Znaczenie makro- i mikroelementów

Jedną z najważniejszych faz zapotrzebowania rzepaku na składniki pokarmowe jest formowanie rozety jesiennej. Głównym składnikiem pokarmowym potrzebnym do tego procesu jest azot, który warunkuje pojawianie się kolejnych liści. Jego pobieranie zależy od odczynu gleby, wilgotności oraz dostępności pozostałych makro- i mikroelementów. W temperaturach poniżej 12°C efektywność pobierania fosforu znacznie spada, co ogranicza rozwój korzeni. W takich warunkach szczególnie efektywne jest dokarmianie roślin przez liście.

Odżywianie nalistne rzepaku – szybka pomoc w trudnych warunkach

Gdy system korzeniowy nie jest w stanie pobrać odpowiednich ilości składników z gleby, zastosowanie nawożenia nalistnego staje się niezbędne. Ten sposób odżywiania pozwala na szybkie dostarczenie roślinom niezbędnych składników, co pomaga podtrzymać procesy fizjologiczne, takie jak asymilacja, a tym samym gromadzenie zapasów przed zimą.

Rośliny, które mają niedobory azotu, fosforu, potasu, siarki, magnezu oraz mikroelementów, takich jak bor, mangan, miedź, molibden i cynk, są narażone na wymarznięcie z powodu słabo rozwiniętych i uwodnionych tkanek. Prawidłowo odżywione rośliny posiadają silne ściany komórkowe, pogrubioną kutykulę, mniejsze wakuole i zagęszczony sok komórkowy, co zwiększa ich mrozoodporność.

Rola mikroelementów w rzepaku

Bor, mangan, miedź, molibden i cynk odgrywają kluczową rolę w rozwoju rzepaku. Bor jest niezbędny dla wzrostu stożków wzrostu, a jego niedobór prowadzi do osłabienia transportu substancji odżywczych. Mangan odpowiada za gospodarkę azotową i rozwój systemu korzeniowego, natomiast miedź wspiera syntezę ligniny, wzmacniając ściany komórkowe roślin. Molibden, który jest często niedoborowy na glebach kwaśnych, wpływa na przyswajanie azotu i przekształcanie go w białka, co zwiększa odporność roślin na stresy związane z niskimi temperaturami.

Optymalne nawożenie nalistne rzepaku ozimego

Aby zaopatrzyć rzepak w niezbędne mikroelementy, zaleca się aplikowanie nawozów dolistnych w fazie 3-6 liści. Minimalne dawki to:

• 150 g boru,
• 40 g miedzi,
• 200 g manganu,
• 10 g molibdenu.

Nawożenie nalistne nie tylko uzupełnia niedobory mikroelementów, ale także wspomaga pobieranie makroelementów, takich jak azot, fosfor i potas. Nawóz dolistny, zwłaszcza w chłodniejszych warunkach, jest efektywniejszy od nawożenia doglebowego, ponieważ szybko dociera do roślin i pozwala im na szybszą regenerację i wzrost.

Produkty do stosowania doglebowego i dolistnego w rzepaku ozimym

Aby osiągnąć wysokie plony, warto zastosować sprawdzone nawozy dedykowane rzepakowi, które dostarczają roślinom niezbędnych składników odżywczych. Oto rekomendowane produkty:

1. Nawozy borowe

Bor odgrywa kluczową rolę w rozwoju tkanek merystematycznych, kwitnieniu i zawiązywaniu nasion. Ze względu na niski poziom tego pierwiastka w polskich glebach, szczególnie ważne jest stosowanie nawozów borowych:

• OSD Bor – 0,4–0,5 kg/ha w jednym zabiegu dolistnym,
• ADOB Bor – wysokiej jakości nawóz borowy do stosowania dolistnego,
• EKOLIST Mono Bor – kolejna skuteczna opcja do dolistnego zasilania boru.

2. Nawozy manganowe

Mangan jest niezbędny dla gospodarki azotowej roślin i rozwoju głęboko sięgającego systemu korzeniowego. Do nawożenia nalistnego warto zastosować:

• ADOB Mangan IDHA – chelat manganu, który jest łatwo przyswajalny przez liście,
• OSD Mangan – produkt o wysokiej koncentracji manganu, skuteczny w dolistnym nawożeniu.

3. Nawozy cynkowe

Cynk jest szczególnie potrzebny w fazie rozety, a jego niedobory mogą ograniczać wzrost roślin. Skuteczne nawozy dolistne to:

• OSD Cynk – nawóz dolistny w formie chelatu, dostępny dla roślin przez liście,
• ADOB Cynk IDHA – produkt zapewniający wysoką przyswajalność cynku w formie chelatu.

4. Nawozy miedziowe

Miedź wspiera syntezę ligniny i jest ważna dla odporności roślin na stresy środowiskowe. Warto zastosować:

• ADOB Miedź IDHA – nawóz w formie chelatu, który zapewnia skuteczne dolistne dostarczanie miedzi,
• OSD Miedź – polecany do stosowania w trudnych warunkach, kiedy pobieranie składników przez korzenie jest ograniczone.

5. Nawozy wieloskładnikowe

Zapotrzebowanie rzepaku na mikroelementy można uzupełnić także za pomocą nawozów wieloskładnikowych, które dostarczają roślinom wszystkich niezbędnych pierwiastków:

• OSD Mikro Rzepak – 2 kg/ha, stosowane w fazie 3-6 liści, aby uzupełnić mikroelementy,
• ALFA MIKRO – skoncentrowany nawóz dolistny do stosowania pod wszystkie uprawy, w tym rzepak,
• Basfoliar 6-12-6 lub Basfoliar 12-4-6 – nawozy wieloskładnikowe z makro- i mikroelementami.

6. Nawozy azotowe do przyspieszenia wzrostu

W przypadku późnych siewów rzepaku, warto rozważyć nawożenie nalistne nawozami azotowymi, które przyspieszą wzrost roślin:

• Basfoliar 36 Extra – nawóz azotowy szybko wchłaniany przez liście,
• Nitrospeed – zawiera łatwo dostępny azot, który wspiera intensywny wzrost roślin,
• Phylen – nawóz wspomagający wzrost roślin w warunkach stresowych.

Zasady efektywnego dokarmiania nalistnego

Dokarmianie nalistne rzepaku powinno odbywać się w optymalnych warunkach pogodowych, aby uniknąć poparzenia roślin. Nawozy dolistne należy stosować w odpowiednio niskich stężeniach, szczególnie u starszych roślin, aby nie uszkodzić ich tkanek. Większa ilość zabiegów o niższym stężeniu jest bardziej efektywna niż jednorazowe, intensywne nawożenie.

Jesienne dokarmianie rzepaku ozimego makro- i mikroelementami stanowi kluczowy element strategii nawożenia, zapewniając roślinom optymalne warunki do zimowania i dalszego wzrostu na wiosnę. Odpowiednia strategia odżywiania, w tym regularne nawożenie nalistne, jest niezbędna do uzyskania wysokich plonów.